Kompensata długów, czyli inaczej potrącenie od początku było pojęciem zawartym w Kodeksie Cywilnym. Niestety, mimo częstego praktykowania kompensaty, prawnicy oraz wierzyciele dopatrują się w niej nadal wielu niezrozumiałych obostrzeń. Powstaje pytanie: co zrobić, aby kompensata okazała się skutecznym rozwiązaniem problemów z zadłużeniem?

Wymagalność wierzytelności

Orzecznictwo wskazuje na dwie możliwości skutecznego potrącenia należności:

• po pierwsze, gdy jeden i drugi wierzyciel posiadają względem siebie długi, których termin płatności już minął
• po drugie, gdy tylko dług osoby, która potrąca jest wymagalny

Jeśli termin płatności wierzytelności osoby, której zgłoszono potrącenie jeszcze nie minął – oświadczenie o potrąceniu traktuje się jako zapłatę.

Co to jest oświadczenie o potrąceniu?

Jest to określone wymogami prawnymi pismo, w którym potrącający składa oświadczenie o kompensacie. Dokument wymaga przede wszystkim podpisu podmiotów uprawnionych  do reprezentowania danej firmy (dane personalne reprezentantów muszą być zgodne z wpisem do KRS).

Takie oświadczenie powinno być doręczone wzajemnemu dłużnikowi do rąk własnych. Warto podkreślić, że nie można dostarczyć prawnikowi dłużnika wzajemnego pisma procesowego, które w załączeniu zawiera dokument o potrąceniu. Nie jest to w świetle przepisów (art 61 § 1 KC) doręczenie do rąk własnych.

Niemniej jednak, przepisy KC nie określają dokładnej formy, w jakiej powinno się składać oświadczenie o potrąceniu. W takim przypadku należy zastosować ogólne standardy, które dotyczą oświadczeń woli, wyrażane przez strony połączone stosunkiem prawnym. Najważniejsze jest to, aby oświadczenie o potrąceniu dotarło do adresata w taki sposób, aby mógł bez przeszkód zapoznać się z jego treścią.

Kiedy oświadczenie o potrąceniu jest skuteczne?

Aby oświadczenie o potrąceniu było skuteczne, należy spełnić poniższe warunki:

• każda strona powinna mieć możliwość potrącenia wierzytelności od drugiej osoby
• dług danych osób stanowią pieniądze lub rzeczy tej samej wartości
• termin spłaty danych wierzytelności upłynął
• spłaty danych długów mogą być dochodzone w sądzie

Efektywna metoda spłaty zadłużenia

Efekt kompensaty wierzytelności jest uzależniony przede wszystkim od skrupulatnego zastosowania przez każdą ze stron przepisów prawa, które ten proces regulują. Warto jednak podjąć ten trud, ponieważ potrącenie jest efektywną metodą spłaty wzajemnego zadłużenia. Jest rozwiązaniem polubownym, a co za tym idzie, ogranicza ewentualne koszty sądowe oraz te związane z dochodzeniem roszczeń przez strony.